ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ
❧
[ΥΠΟ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ]
Ὁ Ὀρφεὺς θεωρεῖται ὁ ἀρχαιότερος μυσταγωγὸς καὶ κατ' ἐξοχὴν ἱδρυτῆς τῆς θρησκείας παρ’ Ἕλλησι. Ἡ θρυλικὴ αὐτὴ μορφὴ ἀποτελεῖ τὸ πλαίσιο ὅπου διεμορφώθη ἡ φιλοσοφικὴ καὶ θεολογικὴ σκέψη τῶν Ἑλλήνων καὶ οἱ μυστηριακοὶ θεσμοὶ τῆς Ἑλλάδος.
Ὁ Πλάτων καὶ ὁ Ἀριστοτέλης τὸν ἀπεκάλουν “Θεολόγον”. Ἤδη παρ’ ἀρχαίοις εἶχε περάσει εἰς τὴν σφαῖρα τοῦ μύθου, ἐθεωρούμενος συνομίληκος τοῦ Ἡρακλέους καὶ θρῦλοι περιέβαλλον τὴν ζωὴ καὶ δράση του. Υἱὸς τοῦ Θρᾳκὸς Οἰάγρου καὶ τῆς Μούσας Καλλιόπης, ἢ κατ’ ἄλλους τοῦ θεοῦ Ἀπόλλωνος, ἔλαβε παρὰ τῆς μητρός του τὴν θεία γνῶση πρὸς ἐξαγνισμὸ καὶ μύηση τῶν ἀνθρώπων.
Οἱ Ὀρφικοὶ Ὕμνοι, ποὺ ἔχουν φθάσει ἕως ἐμᾶς εἰς τὴν ἀλεξανδρινή τους μορφή, ἀποτελοῦν τὸ θεμελιῶδες θεόπνευστο ἔργο τῆς Ἱερᾶς παραδόσεώς μας καὶ γιὰ αἰῶνες ἡ μετάδοσή τους ἦταν προφορική. Ἡ παρούσα ψηφιακὴ ἔκδοση προέρχεται ἐκ τοῦ κειμένου τῆς ἐκδόσεως τῆς Λειψίας (1805).
Σημείωση:
Ὀφείλουμε νὰ προασπίσουμε τὴν θρησκευτικὴ ἀλήθεια τόσον περὶ τῶν Ὀρφικῶν ὅσον καὶ περὶ τῶν Πυθαγορείων: οὐδεμία σχέση εἶχαν μετὰ τῆς ἀκρεοφαγίας (ἐκ τῶν χειρίστων μορφῶν εἰδωλολατρίας εἶναι ἡ ζωολατρία), ἀντιθέτως οἱ πρῶτοι ἐθεσμοθέτησαν τὴν ἱεροθυσία καὶ οἱ δεύτεροι ἐπέμειναν εἰς τὴν τήρηση αὐτῆς, τρώγοντας μόνον κρέας ζώου ποὺ εἶχε σφαχθεῖ συμφώνως πρὸς τὸν τῆς ἱεροθυσίας τύπον. Οἱ Πυθαγόριοι ἐθυσίαζον σχεδὸν καθημερινὰ καὶ ἐτόνιζαν ὅτι ὁρισμένα μέρη τοῦ ζώου (τὰ λεγόμενα “ἔμψυχα”: τὸ μυαλό, οἱ ὀφθαλμοί, ἡ καρδία, ὁ μυελὸς τῶν ὀστῶν καὶ πάντα τὰ ἀναπαραγωγικὰ μέρη, ἐξωτερικὰ ἢ ἔσωτερικὰ) δὲν εἶναι κατάλληλα πρὸς βρώση ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ καίονται παρὰ βωμοῦ. Ὁ διαχωρισμὸς τῶν μερῶν ἀναφέρεται καὶ ὑπὸ τοῦ Ἡσιόδου εἰς τὴν Θεογονία, ὅπου ἔχει κωδικοποιηθεῖ ὁ ἐκ Διὸς τιθέμενος θεῖος νόμος τῆς ἱεροθυσίας, ἐνῶ ἀνάλογη κωδικοποίηση ὑπάρχει καὶ εἰς τὸν Ὀμηρικὸ Ὕμνο Ἑρμοῦ. Ὁ θεσμὸς τῆς ἱεροθυσίας ἦταν ἐξαπλωμένος παντοῦ εἰς τὴν εὐρυτέρα ἑλληνικὴ ἐπικράτεια καὶ ἐπηρέασε τὴν ἀνάπτυξη τῶν παρομοίων θρησκευτικῶν θεσμῶν τῶν ἰουδαίων καὶ τῶν μουσουλμάνων.
Συμπληρωματικα
- Orpheus mythography and works (from Dictionary of Greek and Roman biography and mythology by W. Smith) Μυθογραφία Ὀρφέως
- Οἱ Ὀρφικοὶ Ὕμνοι (ἀρχαῖο κείμενο, PDF)
- The Hymns of Orpheus, ed. by Thomas Taylor, 1792 (english translation, PDF)