Τεταρτημορίδες
Περιγραφή
Οἱ Τεταρτημορίδες (Quadrantids) διαρκοῦν ἀπὸ 28 Δεκεμβρίου ἕως 7 Ἰανουαρίου, μὲ μέγιστο τὶς πρωινὲς ὧρες περὶ τὴν 3η – 4η Ἰανουαρίου μέσου ῥυθμοῦ 10 – 30 διαττόντων / ὥρα. Τὸ μέγιστο διαρκεῖ μόνον λίγες ὧρες καὶ φθάνει τοὺς 60 διάττοντες / ὥρα. Εἶναι ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα ρεύματα τοῦ ἔτους, ἀλλὰ χρειάζεται κατάλληλες συνθῆκες παρατηρήσεως. Τὸ σημεῖο ἀπὸ ὅπου φαίνεται νὰ ἐκπορεύονται οἱ διάττοντες εἶναι μέσα στὸν παλαιὸ ἀστερισμό Quadrans Muralis, ἐκεῖ ὅπου συναντῶνται οἱ ἀστερισμοὶ Ἡρακλῆς, Βοώτης καὶ Δράκων.
- Ἡ ὀνομασία Quadrans Muralis (λατ., ἐπιτοίχιο τεταρτημόριο) προέρχεται ἀπὸ τὸ γωνιόμετρο ποὺ τοποθετεῖται σὲ τοῖχο ἢ εἶναι ζωγραφισμένο πάνω του, μιὰ πολὺ δημοφιλὴς πρακτικὴ στὰ ἀστεροσκοπεῖα τοῦ 18ου αἰ. ὅπου οἱ τοῖχοι προσανατολιζόταν ἔτσι ὥστε νὰ εὐθυγραμμίζονται μὲ τὸν μεσημβρινό. Τὸ ἐπιτοίχιο γωνιόμετρο ποὺ μετροῦσε γωνίες ἀπὸ 0° ἕως 90° ὀνομαζόταν ἐπιτοίχιο τεταρτημόριο.
- Ὁ ἀστερισμὸς Quadrans Muralis εἶχε δημιουργηθεῖ ἀπὸ τὸν Γάλλο ἀστρονόμο Ζερὸμ Λαλὰντ τὸ 1795 καὶ βρισκόταν μεταξὺ τῶν ἀστερισμῶν Βοώτης καὶ Δράκων, κοντὰ στὴν οὐρὰ τῆς Μεγάλης Ἄρκτου. Ἀφαιρέθηκε τὸ 1922 ἀπὸ τὴν Διεθνὴ Ἀστρονομικὴ Ἕνωση. Τὸ ρεῦμα διαττόντων ποὺ προέρχεται ἀπὸ ἐκείνη τὴν περιοχὴ διατήρησε τὴν ὀνομασία τοῦ ἀφαιρεθέντος ἀστερισμοῦ.
Οἱ Τεταρτημορίδες εἶναι ἐλαχίστως ἀντιληπτὲς κατὰ τὴν ἔναρξη καὶ λήξη τους, ἀλλὰ περὶ τὸ μέγιστο δημιουργοῦν ἕνα φαντασμαγορικὸ θέαμα. Ὅμως ἡ περιοχή ἐκπόρευσής τους δὲν φθάνει σὲ μεγάλο ὕψος γιὰ τοὺς περισσότερους παρατηρητὲς τοῦ βορείου ἡμισφαιρίου πρὶν τὸ πρωινὸ λυκόφως. Ἡ βέλτιση τοποθεσία εἶναι χῶρες μὲ ὑψηλὸ βόρειο γεωγραφικὸ πλάτος π.χ. Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Καναδάς. Οἱ Τεταρτημορίδες εἶναι σχεδὸν ἀθέατες ἀπὸ τὸ νότιο ἡμισφαίριο.
Ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ἡ καλλίτερη ὥρα εἶναι ἀπὸ τὶς 1 π.μ. καὶ μετά. Παρατηρήσετε τὸν βόρειοανατολικὸ ὁρίζοντα πρὸς τὰ κάτω καὶ ἀριστερὰ τῆς οὐρᾶς τῆς Μεγάλης Ἄρκτου.
ΣΧΕΤΙΚΑ
- Quadrantids Τεταρτημορίδες