Οἱ Δίδυμοι

  Ὅμως παράδοσις ἀρχαιωτέρα θέτει τὴν Νέμεση ὡς μητέρα τῆς Ἑλένης. Ὁ Ζεὺς ἐρωτεύθη τὴν Νέμεση, ἐκ τῶν κορῶν τῆς Νυκτός, ἡ ὁποία τὸν ἀπέφευγε διὰ συνεχῶν μεταμορφώσεων ἕως ὅτου ἔλαβε μορφὴ χηνός. Ὁ Ζεὺς λαβὼν τὴν μορφὴ κύκνου ἡνώθη μαζί της καὶ ἡ Νέμεση ἔτεξε μέγα ᾠὸν συλλεχθὲν ὑπὸ ποιμένων τοῦ Ταϋγέτου, οἱ ὁποῖοι τὸ ἔφεραν εἰς τὴν Λήδα. Ἐκ τοῦ ᾠοῦ τούτου γεννᾶται ἡ Ἑλένη. Ἀρχαία ἀγγειογραφία ἀπεικονίζει τοὺς ἐφήβους Διοσκούρους δίπλα σὲ βωμό, ὅπου κεῖται τὸ ᾠὸν ἀπὸ ὅπου προέκυψε ἡ Ἑλένη. Παρ’ ἀρχαίοις συγγραφεύσι διαχωρίζεται ὁ τόπος γεννήσεως τῆς Ἑλένης ἀπὸ ἐκείνου τῆς Κλυταιμνήστρας, ἑτέρας θυγατέρος τοῦ Τυνδάρεω καὶ τῆς Λήδης, καθὼς καὶ ἀπὸ ἐκείνου τῶν Διοσκούρων.

  Ἡ τῶν νεανίων γέννηση τοποθετεῖται εἰς τὴν νῆσο τοῦ Μεσσηνιακοῦ κόλπου Πέφνο. Ὁ Θεὸς Ἑρμῆς ἔφερε τὰ βρέφη ἀπὸ τὴν Πέφνο εἰς τὴν Πελλάνα τῆς Λακωνίας, ἕδρα τοῦ βασιλέως Τυνδάρεω. Ἀμφότεροι οἱ νέοι ἐδοξάσθησαν διὰ τὴν ἀνδρεία τους. Ἐγυμνάζοντο ὁ μὲν Κάστωρ εἰς τὴν ἱππικὴ καὶ τὴν ὁπλομαχία ὁ δὲ Πολυδεύκης εἰς τὴν πυγμαχία.

  Ἐπὶ βασιλείας Τυνδάρεω ἐταξίδευαν εἰς τὸ Αἰγαῖον καθάροντάς το ἀπὸ πειρατῶν. Ὅταν ὁ βασιλεὺς τῶν Αἰτωλῶν τῆς Καλυδόνος, Μελέαγρος, ἐζήτησε τὴν βοήθεια πολεμιστῶν ἐναντίον τοῦ Καλυδονίου Κάπρου, οἱ Διόσκουροι συμμετεῖχαν εἰς τὴν θήρα. Ἀνταπεκρίθησαν ἐπίσης τῆς κλήσεως τοῦ Ἰάσονος λαμβάνοντες μέρος εἰς τὴν Ἀργοναυτικὴ Ἐκστρατεία, ὅπου διεκρίθησαν μαχόμενοι τὸν ἡγέτη τῶν Βρεβρύκων Ἄμυκο. Συνεπικούρησαν τὸν Ἰάσονα καὶ τὸν Πηλέα εἰς τὴν ἄλωση τῆς Ἰωλκοῦ.

  Οἱ Διόσκουροι ἐπολέμησαν καὶ ἐναντίον τοῦ Ἥρωος Θησέως, ὅταν ὁ Θησεὺς μετὰ τοῦ συντρόφου του, Πειρίθου, ἥρπαξαν τὴν ὡραία Ἑλένη, ἀδελφὴ τῶν Διοσκούρων. Κατόπιν οἱ Θησεὺς καὶ Πειρίθους καταβιβάσθησαν ἐς ᾍδην ἔχοντας σκοπό τὴν ἁρπαγὴ τῆς Περσεφόνης! Τότε οἱ Διόσκουροι ἐξεστράτευσαν ἐναντίον τῶν Ἀθηνῶν καὶ ἐλευθέρωσαν τὴν ἐν τῷ φρουρίῳ τῶν Ἀφιδνῶν φυλακισθείσα ἀδελφή τους, παίρνοντας δὲ ὅμηρο καὶ τὴν μητέρα τοῦ Θησέως, Αἴθρα. Ἀπεμάκρυναν ἀπὸ τὴν ἐξουσία τῶν Ἀθηνῶν τοὺς γόνους τοῦ Θησέως, φέροντας τὸν Μενεσθέα, ποὺ ἐπίσης διεκδικοῦσε τὴν βασιλεία.

  Ὁ Τυνδάρεως εἶχε δύο ἀδελφούς, τὸν Ἀφαρέα καὶ τὸν Λεύκιππο. Ὁ Λεύκιππος εἶχε δύο θυγατέρες ποὺ ἤθελαν νὰ λάβουν εἰς γάμο οἱ υἱοὶ τοῦ Ἀμφαρέως, Ἴδας καὶ Λυγκεύς, οἱ ὁποῖοι ἐβασίλευαν ἐν Μεσσηνίᾳ. Ὁ Κάστωρ καὶ ὁ Πολυδεύκης ἀπήγαγαν τὶς νεάνιδες ἀπὸ τὸν ἱερὸ περίβολο τῆς Ἀφροδίτης, ὅπου ἔπαιζαν μετὰ κορασίδων συντρόφων, τῇ βοηθείᾳ τῆς θεᾶς. Κατὰ τὴν φιλονικία ποὺ ἐπακολούθησε, μεταξὺ τῶν Διοσκούρων καὶ τῶν ἐξαδέλφων τους, ὁ Ἴδας ἐφόνευσε τὸν Κάστωρα καὶ ὁ Πολυδεύκης τὸν Λυγκέα. Τότε ὁ Ζεὺς ἐκεραυνοβόλησε τὸν Ἴδα, καὶ ἀνέβασε τὸν Πολυδεύκη εἰς τὸν οὐρανό.

  Συμφώνως ἑτέρας ἐκδοχῆς τοῦ μύθου οἱ Διόσκουροι ἐνυμφεύθησαν τὶς Λευκιππίδες, ἀποκτῶντας τέκνα ἐξ αὐτῶν, οἱ δὲ ἐξάδελφοι δὲν διεκδίκησαν κἂν τὶς κόρες. Οἱ Λευκιππίδες, Φοίβη καὶ Ἰλάειρα, ἐνίοτε ἐθεωροῦταν κόρες τοῦ Ἀπόλλωνος. Ὑπῆρχε ἱερὸ τῶν δύο κορῶν πλησίον τοῦ ἱεροῦ τῶν Διοσκούρων ἐν Σπάρτῃ.

  Ὁ Πολυδεύκης ἀπαρηγόρητος ὢν γιὰ τὴν θανὴ τοῦ ἀδελφοῦ, ἠρνήθη τὴν ὑπὸ τοῦ Διὸς κεχαρισμένη ἀθανασία ἐφόσον ὁ ἀδελφος του παρέμεινε ἐν Ἅδῃ. Οὕτως ὁ Ζεὺς τοῦ ἐχάρισε τὸ προνόμιο νὰ περνᾷ μαζὶ μὲ τὸν ἀδελφό του μία ἡμέρα ἐν Ἅδῃ καὶ μία ἡμέρα ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ὥστε νὰ μὴν ἀποχωρισθοῦν. Ἀργότερα ὁ Ζεὺς ἔθεσε τοὺς Διοσκούρους μεταξὺ τῶν ἄστρων σχηματίζοντας τὸν ἀστερισμὸ τῶν Διδύμων. Ἀδριάντες αὐτῶν ὑπήρχαν ἐν τῇ νήσῳ Πέφνω, οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι τοὺς ἀπεικόνιζαν ὡς δύο δοκοὺς ἑνωμένους μεταξύ τους ἐν σχήματι Η. Ἐπίσης ὡς δύο λεπτοὺς ἀμφορεῖς περιελιγμένων ὑπὸ ὄφεως τινός.

  Ἡ λατρεία τῶν Διοσκούρων ἦταν διαδεδομένη καὶ παρὰ τοῖς Ῥωμαίοις. Ὁ ναὸς τῶν Διοσκούρων ἦταν ἀπὸ τὰ ἀρχαιότερα κτίρια τῆς ῥωμαϊκῆς Ἁγορᾶς (Forum Romanum). Ἀνεγέρθη ἀπὸ εὐγνωμοσύνη γιὰ τὴν νίκη τοῦ Ποστουμίου κατὰ τοῦ Ταρκινίου κατὰ τὴν μάχη παρὰ τῆς λίμνης Ρηγίλλης, ποὺ ἦταν καθοριστικῆς σημασίας γιὰ τὴν ῥωμαϊκὴ πολιτεία. Συμφώνως πρὸς τὸν θρῦλο, οἱ Διόσκουροι ένεφανίσθησαν ἔφιπποι εἰς τὸ πεδίο τῆς μάχης, βοηθῶντας τὸν στρατὸ τοῦ Ποστουμίου, καὶ κατόπιν εἰς τὴν ῥωμαϊκὴ Ἀγορὰ, παρὰ τῆς πηγῆς Ἰουτούρνα, ἀναγγέλοντες τὴν νίκη – ὁ δὲ ναός ἀνεγέρθη ἀκριβῶς ἐκεῖ.