ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ
❧
Περὶ τοῦ βίου τοῦ Γεμίνου δὲν γνωρίζωμε παρὰ ἐλάχιστα. Ἤκμασε κατὰ τὸν 1ο αἰ. π. Χ. / 8ο αἰ. μ. Ὀ. καὶ πιστεύεται ὅτι ὑπήρξε μαθητὴς τοῦ Ποσειδωνίου καὶ εἷς ἐκ τῶν διαδόχων τοῦ Ἰππάρχου. Γενέτειρά του ἦταν τὸ πιθανότερον ἡ Ῥόδος καὶ εἶναι βέβαιον ὅτι ἔζησε κι ἐργάσθη ἐκεῖ. Ὑπήρξε δεινὸς μαθηματικός, ἀστρολόγος καὶ ἀστρονόμος. Ἀπὸ τὸ ἐκτενὲς συγγραφικό του ἔργο σώζονται μόνον ἐλάχιστα ἀποσπάσματα συμπεριληφθέντα εἰς τὰ ἔργα μεταγενεστέρων μαθηματικῶν ἀστρονόμων. Ὁ Πρόκλος διασώζει ἀπόσπασμα σχετικὸ μὲ τὸν διαχωρισμὸ τῶν μαθηματικῶν ἐπιστημῶν: Ἀριθμητική, Γεωμετρία, Μηχανική, Ἀστρολογία (ἀστρονομία καὶ ἀστρολογία), Ὁπτικὴ, Γεωδαισία, Κανονικὴ (θεωρητικὴ Μουσικἠ) καὶ Λογιστική. Πιστεύεται ὅτι τὸ ἀπόσπασμα προέρχεται ἀπὸ μέγα ἔργο τοῦ Γεμίνου μὲ τίτλο Περὶ τῆς τῶν Μαθηματικῶν τάξεως ἢ Ἡ τῶν Μαθηματικῶν θεωρία.
Ὁ Γεμίνος συνέθεσε πραγματεία ποὺ πιστεύεται ὅτι συμπεριελάμβανε τὸ ἔργο τοῦ Ποσειδωνίου καὶ τὶς βασικὲς διδασκαλίες τῆς σχολῆς του, μὲ τίτλο Μετεωρολογικὰ ἢ Περὶ Μετεώρων. Ἐκ τῆς πραγματείας αὐτῆς διεσώθησαν ὀλίγες παράγραφοι (Ἀλέξανδρος Ἀφροδισεὺς καὶ Συμπλίκιος) ποὺ ἀναφέρονται εἰς τὴν διάκριση μεταξὺ Φυσικῆς καὶ Ἀστρολογίας, ἐκ τῶν ὁποίων συμπεραίνουν οἱ σύγχρονοι μελετητὲς ὅτι ἐπρόκειτο γιὰ σημαντικὸ ἔργο μεγάλης ἐκτάσεως. Ἐπίσης τὸ ἔργον Σφαῖρα, ποὺ ἀρχικῶς εἶχε ἀποδοθεῖ εἰς τὸν Πρόκλο κατὰ τοὺς ἀναγεννησιακοὺς χρόνους, πιστεύεται τὴν σήμερον ὅτι εἶναι τοῦ Γεμίνου.
Τὸ μόνον ἔργο του ποὺ διασώζεται ἀκέραιο, ἂν καὶ μὲ φθορὲς καὶ παρεμβολὲς λόγῳ ἀντιγραφῶν, εἶναι ἡ Εἰσαγωγή εἰς τὰ Φαινόμενα. Περιέχει τὶς πλέον σημαντικὲς θεωρίες τῆς μαθηματικῆς ἀστρονομίας τῶν Ἑλλήνων καὶ εἶναι κατάλληλο γιὰ διδασκαλία. Ἐπὶ αἰῶνες ἀποτελοῦσε ἀστρονομικὸ ἐγχειρίδιο. Ἐκεῖ διατυπώνονται θέσεις ὅπως ἡ σφαιρικότητα τῆς Γῆς, ἡ διάπυρη σφαιρικὴ σύσταση καὶ σχῆμα τοῦ Ἡλίου, ὅτι οἱ ἀπλανεῖς ἀστέρες ἀποτελοῦνται ἐκ τῆς ἰδίας οὐσίας μὲ τοῦ Ἡλίου, ὅτι ἡ Σελήνη εἶναι ἑτερόφωτη καὶ φωτίζεται ἀπὸ τὸν Ἥλιο, ὅτι ἡ Γῆ ἔχει θέση σημείου ὡς πρὸς τὸ Σύμπαν, τὸ ἀπεριόριστο πλῆθος τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων κ. ἄ. Ἀπὸ τὸ ἔργο του συμπεραίνεται πὼς ἦταν ἤδη γνωστὰ πολλὰ πράγματα περὶ τῆς Γῆς ὅπως οἱ ἰδιαιτερότητες τῶν βορείων τόπων πλησίον τοῦ ἀρκτικοῦ, ἡ ἑξαμηνιαία νύκτα καὶ ἡμέρα τῶν ὑπέρ τοῦ ἀρκτικοῦ τόπων, τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς διακεκαυμένης ζώνης κ. ἄ.
Διαπιστώνουμε τὸ ἐκπληκτικὸ ἐπίπεδο τῶν μαθηματικῶν ἀστρονομικῶν γνώσεων παρ’ Ἕλλησι περὶ τῆς Γῆς καὶ περὶ τῶν ἀστέρων καὶ τῶν πλανωμένων οὐρανίων σωμάτων γιὰ ἐκείνην τὴν ἐποχή, ποὺ ὁ δυτικὸς κόσμος ἀπέκτησε μόλις πρὸ ὀλίγων αἰώνων. Τὸ ἔργο αὐτὸ εἶναι διαχρονικῆς ἀξίας καὶ σὺν τοῖς ἄλλοις περιέχει ἐξηγήσεις βασικῶν ἀστρονομικῶν ἐννοιῶν ποὺ φέρουν ἀστρολογικὲς ἰδιότητες (π. χ. ζῳδιακὲς συζυγίες, περὶ τριγώνων), συμβάλλοντας σημαντικὰ εἰς τὴν κατανόηση ὁρισμένων κυρίων στοιχείων τῆς ἑλληνιστικῆς ἀστρολογίας.
Γιὰ τὸ πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιήθησαν: TLG (Τhesaurus Lingua Graeca).
Συμπληρωματικα