Ὁ ζῳδιακὸς ἀστερισμὸς τοῦ Κριοῦ εἶναι ὁ πρῶτος τοῦ Ζῳδιακοῦ καὶ δεύτερος κατὰ σειράν ἀπὸ ἐαρινῆς ἰσημερίας, ὁ δὲ Ἥλιος διελαύνει ἀπὸ αὐτὸν περίπου τὸν δεύτερον μῆνα τῆς ἀνοίξεως
Τὸ δωδεκατημόριον τοῦ Κριοῦ χαρακτηρίζεται ὡς: πυρῶδες, τροπικό, ἀρσενικό, ἡμερινό. Εἶναι ὁ ἡμερινὸς οἶκος Ἄρεως, ἐναντίωμα Ἀφροδίτης, ὕψωμα Ἥλίου περὶ τὴν 19η μοίρα καὶ ταπείνωμα Κρόνου περὶ τὴν 21η μοίρα. Ὁ Κριός, ὁ Λέων καὶ ὁ Τοξότης σχηματίζουν τὸ Τρίγωνο τοῦ Πυρός. Τριγωνοκράτορες εἶναι πρῶτος ὁ Ἥλιος καὶ δεύτερος ὁ Δίας γιὰ ἡμερινὰ ὡροσκόπια, πρῶτος ὁ Δίας καὶ δεύτερος ὁ Ἥλιος γιὰ τὰ νυκτερινά, καὶ τρίτος ὁ Κρόνος ἐπίκοινος καὶ βοηθητικός. Ὁ Ῥητόριος τὸ συσχετίζει μὲ τὸν ἀνατολικὸ ἄνεμο. Ὁ Πτολεμαῖος τὸ χαρακτηρίζει βορειοδυτικὸ καὶ τοῦ ἀποδίδει τὴν Εὐρώπη ὡς πρὸς τὶς γενικὲς προβλέψεις χωρῶν.
Ὁ Κριὸς μᾶς εἶναι γνωστὸς σήμερα ὡς ἡ συμβατικὴ ἀρχὴ τοῦ Ζῳδιακοῦ – συμβατικὴ διότι ὁ Ζῳδιακὸς ὡς κύκλος δεν ἔχει ἀρχὴ ἢ τέλος. Ὁ πρῶτος θεωρηθεῖς ὡς ἀρχὴ Ζῳδιακοῦ ἀστερισμὸς ἦταν ὁ Καρκίνος, ἐπειδὴ εἶναι ὁ ὡροσκόπος γιὰ τὸ καλούμενο Κόσμου Θέμα καὶ ἐπειδὴ τὸ θερινὸ ἡλιοστάσιο, καὶ ἀρχὴ τοῦ ἡμερολογιακοῦ ἔτους παρ’ Ἕλλησι, συνέβαινε τότε ἑν Καρκίνῳ.
Ἄλλοι τὴν σήμερον πιστεύουν ὅτι λόγῳ τοῦ Πτολεμαίου ὁ Κριὸς ἐθεωρήθη ἀρχὴ διότι ἐν ταῖς πρώταις μοίραις αὐτοῦ ἐτύγχανε τότε νὰ εἶναι ὁ Ἥλιος τὴν ἡμέρα τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας τὴν ἐποχὴ τοῦ Πτολεμαίου. Ὅμως ἡ σειρὰ τῶν ζῳδίων εἶχε ἤδη σχηματισθεῖ ἀρχομένης ἀπὸ Κριοῦ αἰῶνες πρὸ τοῦ Πτολεμαίου, καὶ διότι αὐτὸς ἐπιχειρηματολόγησε μόνον γιὰ τὴν διόρθωση τῆς θέσεως τῶν τροπῶν ἀπὸ τὴν 8η εἰς τὴν 1η μοίρα τῶν ἀντιστοίχων ζῳδιακῶν δωδεκατημορίων λόγῳ τῆς μεταπτώσεως τῶν ἰσημεριῶν. Παρότι ἡ ἀνακάλυψη τοῦ Ἱππάρχου εἶχε γίνει πρὸ αἰώνων, πολλοὶ ἀστρολόγοι ἐσυνέχισαν νὰ θέτουν τὶς τροπὲς καὶ ἰσημερίες εἰς τὴν 8η μοίρα ἀκολουθῶντας τοὺς παλαιότερους ὑπολογισμοὺς τοῦ Εὐδόξου καὶ τοῦ Μέτωνος. Ὁ Πτολεμαῖος ἦταν μάλλον ἄγνωστος εἰς τὴν ἐποχή του καὶ τὰ γραπτά του δὲν ἐπηρέασαν τὴν πρακτικὴ τῆς ἀστρολογίας παρὰ κάποιους αἰῶνες ἀργότερα· οἱ δὲ ἰσημερίες εἶναι ἐλἀσσονος σημασίας σημεῖα ἐν συγκρίσει μὲ τὰ ἡλιοστάσια, τὰ κύρια σημεῖα τῶν ἐποχῶν τοῦ ἔτους.
Πῶς λοιπὸν κατέληξε ὁ Κριὸς ὡς συμβατικὴ ἀρχὴ τοῦ Ζῳδιακοῦ ἀντὶ τοῦ Καρκίνου; Ἄγνωστο. Ὅμως εἶμαι τῆς γνώμης ὅτι ἐφόσον ὁ Ζῳδιακὸς ἀκολουθεῖ νοητὸ πρότυπο καὶ ἐφόσον τὰ ζῴδια σὲ τριγωνικὴ σχέση ἐσυνδυάσθησαν ἀπὸ νωρὶς μὲ τὰ στοιχεῖα Πύρ, Γῆ, Ἀήρ καὶ Ὕδωρ, θὰ ἦταν λογικώτερον νὰ ληφθῇ ἡ ἀρχὴ ἐκ τοῦ στοιχείου τοῦ Πυρὸς παρὰ τοῦ Ὕδατος διὰ τὸ θεϊκότερο καὶ ἀνώτερο τοῦ Πυρὸς ὡς πρὸς ὅλα τὰ ἄλλα. Γιατὶ ὁ Κριὸς καὶ ὄχι φερ’ εἰπεῖν ὁ Λέων, οἶκος Ἡλίου καὶ καρδία; Ἐφόσον τὸ μὲν ἀφορᾷ τὴν κεφαλή, ἦτοι τὴν νοητὴ δημιουργία διὰ λόγου τὸ δὲ τὴν καρδία ὡς τὴν ζωτικὴ φλόγα διὰ τῆς ὁποίας συντηρεῖται ἡ ζωή, θὰ ἦταν πάλι λογικώτερον νὰ ληφθῇ πρώτη ἡ νοητὴ δημιουργικὴ ἀρχὴ ὡς αἴτιο τῆς ζωῆς τῆς δευτέρας.
Καθολικὲς ἐπισημασίες περὶ ἐκλείψεων, φάσεων ἢ ἄλλων ἀστρολογικῶν σημείων ἐν Κριῷ
Οἱ γενικὲς προγνώσεις ποὺ ἀφοροῦν χῶρες συχνὰ ὀνομάζονται καθολικὲς ὑπὸ τῶν ἑλληνιστικῶν ἀστρολόγων. Μετεωρολογικὰ φαινόμενα, ἐκλείψεις, στηριγμοὶ πλανητῶν, σημαντικὲς σύνοδοι ἢ ἄλλα σημεῖα δίδουν ἐνδείξεις καιρικές, γεωργικές καὶ κτηνοτροφικές, ἀναλόγως τὸ μέρος τοῦ ἀστερισμοῦ ὅπου παρατηροῦνται. Ὁ Κριὸς γενικὰ σημαίνει βροντὴ καὶ χαλάζι. Ὡς πρὸς τὰ μέρη του, τὰ πρῶτα σημειοδοτοῦν ὄμβρους, ἀνέμους καὶ σπόρων φθορὰ (ὀλιγοσπορία), τὰ μέσα εὔκρατο καιρὸ καὶ πολυσπορία, ἐνῷ τὰ τέλη του καύσωνα καὶ λοιμοὺς γιὰ τὰ τετράποδα ζῶα. Τὰ ἄνω τῆς ἐκλειπτικῆς κείμενα μέρη του σημειοδοτοῦν καύσωνα καὶ φθορές, τὰ ὑπὸ τῆς ἐκλειπτικῆς ψυχρότητα καὶ παγετώνα.
Ἀστέρων Κριοῦ δυνάμεις
Οἱ σταθεροὶ ἀστέρες, ἰδίως οἱ λαμπρότατοι, ἔχουν ἐπίδραση ὁμοιάζουσα μὲ αὐτὴ τῶν πλανητῶν ἀλλὰ ἀσθενεστέρα καὶ μεμιγμένη. Ἡ ἐπιρροὴ τῶν ἀστέρων τῆς κεφαλῆς εἶναι σὰν κράμα Ἄρεως καὶ Κρόνου, οἱ ἀστέρες τοῦ στόματος ἔχουν τὴν ἐπίδραση τοῦ Ἑρμοῦ καὶ ἠπιότερα τοῦ Κρόνου, αὐτοὶ τοῦ ὀπισθίου ποδὸς σὰν τοῦ Ἄρεως καὶ ἐκεῖνοι τῆς οὐρᾶς σὰν τῆς Ἀφροδίτης.
Ὁ Οὐάλης ἀναγνωρίζει 19 λαμπροὺς ἀστέρες. Ὁ Ῥητόριος προσδιορίζει μοιρικὰ διαστήματα κατὰ τὴν ἀνατολὴ τοῦ ζῳδίου, ἀλλὰ ὄχι ἰδιαιτέρως ἀκριβή: Ἀνατέλλουν ἀπὸ 1° – 3° τὸ ὅριο τοῦ ζῳδίου, 3° – 7° ἡ κεφαλή, 8° – 10° ὁ τράχηλος, 11° – 13° τὸ στῆθος, 14° – 18° ἡ ὀσφύς, 19° – 21° τὰ ἰσχία, 22° – 24° τὰ ὀπίσθια, 25° – 27° ἡ οὐρά, καὶ 28° – 30° οἱ πόδες.
Συνανατέλλουν πρὸς βορρᾶ τὸ ἄνω μέρος τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Περσέως καὶ πρὸς νότο ἡ οὐρά τοῦ Κήτους. Δύνουν πρὸς βορρᾶ τὸ κάτω μέρος τοῦ Ἀρκτοφύλακος (Βοώτου) καὶ πρὸς νότο τὰ τέλη τοῦ Θηρίου.
Χῶρες ὑπὸ τοῦ Κριοῦ
Γιὰ καθολικὲς προγνώσεις περὶ χωρῶν, ὑπάρχει πληθώρα πηγῶν καὶ συσχετισμῶν· ἡ δὲ ἔκθεση ὡς πρὸς τὰ μέρη χρησιμεύει γιὰ προγνώσεις ποὺ ἀφοροῦν ἐκείνους τους τόπους. Ὁ Ἡφαιστίων ἀρχίζει ἀπὸ τοὺς στίχους τοῦ Δωροθέου:
Ἡ ἀρχαία Βαβυλών, ἡ πόλις τοῦ Βήλου ἡ Τύρος,
Καὶ στὰ ὕστατα ἡ Ἀραβία, ἡ γειτονικὴ τῆς Αἰγύπτου χώρας.
Τὰ κατὰ μέρος εἶχαν ὁρισθεῖ ἀπὸ τὸν Ἵππαρχο καὶ τοὺς παλαιοὺς Αἰγυπτίους ὡς ἐξῆς: πρὸς τὸν ἀριστερὸ ὦμο ἡ Βαβυλωνία καὶ πρὸς τὸν δεξιὸ ἡ Θρᾴκη, πρὸς τὸ στῆθος ἡ Ἀρμενία, πρὸς τὰ πλευρὰ τὸ μέρος τῆς Ἀραβίας ποὺ γειτνιάζει μὲ τὴν Αἴγυπτο, πρὸς τὴν ῥάχη καὶ τὴν κοιλία ἡ Περσὶς καὶ οἱ Καππαδοκία, Μεσοποταμία, Συρία καὶ Ἐρυθρὰ θάλασσα.
Τὰ κατὰ μέρος ποὺ παραθέτει ὁ Οὑάλης εἶναι: πρὸς τὴν κεφαλὴ ἡ Ἐλυμαΐς, πρὸς τὰ δεξιὰ ἡ Περσία, πρὸς τὰ ἀριστερὰ ἡ κοίλη Συρία καὶ οἱ συνεχεῖς τόποι, καὶ πρὸς τὸ στρεφόμενο πρόσωπο ἡ Βαβυλωνία. Πρὸς τὸ στῆθος ἡ Ἀρμενία, ὑπὸ τῶν ὤμων ἡ Θρᾴκη, πρὸς τὴν κοιλία ἡ Καππαδοκία, ἡ Σουσία, ἡ Ἐρυθρὰ θάλασσα καὶ ἡ Νεκρὴ θάλασσα. Πρὸς τὰ ὀπίσθια ἡ Αἴγυπτος καὶ ὁ Περσικὸς ὠκεανός.
Ὁ Πτολεμαῖος δίδει διαφορετικὲς χῶρες, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὸν συσχετισμὸ τῶν τεταρτημορίων τῆς οἰκουμένης καὶ τῶν ζῳδιακῶν τριγώνων: Βρεττανία, Γαλατία, Γερμανία καὶ Παλαιστίνη, Ἰδουμαία καὶ Ἰουδαία. Ὁ δὲ Ῥητόριος ἀκολουθεῖ τὸν Πτολεμαῖο.
Ζῳδιακὴ διάταξη, τρίγωνο, ἐνέργειες καὶ μορφώσεις, λοιπὲς ποιότητες
Πλαγια ἢ λοξὰ καλοῦνται τὰ ζῴδια Αἰγόκερως, Ὑδροχόος, Ἰχθεῖς, Κριός, Ταῦρος, Δίδυμοι. Ὡς πρὸς τὰ ἔργα, πράξεις καὶ ἐγχειρήματα, ὅταν ὡροσκοποῦν τὰ πλάγια χωρὶς ὄψεις ἀγαθοποιῶν σημαίνουν μόχθο, δυσκολίες, ἐμπόδια, καὶ χρόνο πολὺ γιὰ τὸ ἀποτέλεσμα. Μὲ ὄψεις ἀγαθοποιῶν μετριάζεται ἡ κάκωση.
Τὰ τροπικa ἢ εὐμετάβολα Κριός, Καρκίνος, Ζυγός, Αἰγόκερως, ὅταν ὡροσκοποῦν μεταβάλλουν ταχέως τὸ πραττόμενο.
Τὰ hμερινa Κριός, Δίδυμοι, Λέων, Ζυγός, Τοξότης, Ὑδροχόος εὐνοοῦν πράξεις καὶ ἔργα ποὺ γίνονται τὴν ἡμέρα.
Βασιλικα καὶ ηγεμονικα χαρακτηρίζονται τὰ ζῴδια τοῦ πύρινου τριγώνου Κριός, Λέων, Τοξότης. Ὅταν ἐξετάζεται τὸ θέμα τῶν ἀξιωμάτων καὶ τῆς θέσεως ποὺ φθάνει κάποιος (10ος τόπος), τὰ ἡγεμονικὰ ὡροσκοποῦντα ἢ μεσουρανοῦντα καὶ δορυφορούμενα ἀπὸ πλανῆτες τῆς ἰδίας ὁμάδος (ἡμερινοὺς γιὰ ἡμερινὴ γένεση, νυκτερινοὺς γιὰ νυκτερινή) σημαίνουν βασιλικὰ καὶ ἡγεμονικὰ ἀξιώματα.
Χερσαια εἶναι τὰ Κριός, Ταῦρος, Δίδυμοι, Λέων, Παρθένος Ζυγός, Σκορπιός. Χρησιμεύουν ἐπὶ καθολικῶν προγνώσεων γιὰ τὴν γῆ, τὰ χερσαῖα ζῷα καὶ θέματα κτηνοτροφίας.
Πολυσπερμα δὲ ὅσα ἔχουν πολλὴ σπέρματος ἔκκριση, δηλαδὴ Κριός, Ταῦρος, Ἰχθεῖς. Χρησιμεύουν γιὰ θέματα γεωργίας, σπορᾶς, καὶ ἀλλοῦ π. χ. περὶ τεκνοποιίας.
ασελγη καὶ λάγνα καὶ ἀδιάφορα περὶ τὶς μίξεις Κριός, Ταῦρος, Λέων, Σκορπιός, Αἰγόκερως, Ἰχθεῖς. Χρησιμεύουν, ὅπως καὶ τὰ καθάρια, γιὰ θέματα γάμου, μοιχείας, καὶ γιὰ εἰδικὰ θέματα παρεκκλίσεων.
Μελεοκοπουμενα τὰ Κριός, Ταῦρος, Καρκίνος, Λέων, Σκορπιός, Τοξότης, Αἰγόκερως καὶ Ἰχθεῖς. Χρησιμεύουν γιὰ ἐξέταση βλαβῶν, ἐγχειρήσεων καὶ ἀκρωτηριασμῶν.
ασθενοφθαλμα τὰ Κριός, Καρκίνος, Λέων, Ζυγός, Σκορπιός, Τοξότης. Χρησιμεύουν γιὰ ἐξέταση βλαβῶν, κακώσεων καὶ σωματικῶν παθῶν.
Τετραποδα τὰ Κριός, Ταῦρος, Λέων, Τοξότης. Χρησιμεύουν γιὰ προγνώσεις περὶ τετραπόδων ζώων, εἰδικὰ τῶν ἐξημερωμένων (αἰγοπρόβατα, ἵπποι κ. ἄ.).
Λατρωδη τὰ Αἰγόκερως, Ἰχθεῖς, Κριός, Ταῦρος. Συνήθως ὑποδεικνύουν κρυμμένα θέματα, καὶ ἐνίοτε σημαίνουν πρόσωπα ἀνελεύθερα καὶ κόλακες.
ημιφωνα δὲ Κριός, Ταῦρος, Λέων, Αἰγόκερως ἐπειδὴ ἔχουν μὲν φωνὴ ἀλλὰ ἄναρθρη καὶ ἀσήμαντη. Θεωροῦνται μετρίως εὔφωνα καὶ εὐνοϊκὰ ὡς πρὸς τὸν λόγο.
Δωρόθεος Ἡφαιστίων Ῥητόριος Πτολεμαῖος
Μελοθεσία
Ἡ μελοθεσία χρησιμοποιεῖται συνδυαζομένη μὲ τοὺς κλήρους τῆς τύχης, τοῦ δαίμονος, καὶ τοῦ σίνους, καθὼς καὶ τῶν κυριάρχων πλανητῶν τους. Σημαίνει τὶς σωματικὲς κακώσεις, ἀτυχήματα, ἀσθένειες, καὶ τὰ ψυχικὰ πάθη. Ὁ Κριὸς κυβερνᾷ τὴν κεφαλὴ καὶ τὸ πρόσωπο, καὶ ὅλα τὰ αἴτια καὶ συμπτώματα ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν περιοχὴ τῆς κεφαλῆς: τὰ αἰσθητήρια, κεφαλαλγίες, ἀποπληξίες, ἀδύναμη ὅραση, τύφλωση, βαρυκοΐα, κώφωση, τριχόπτωση, φαλάκρα, ἀναισθησία, τραύματα, καὶ ὅσα ἐπηρεάζουν τὴν ἀκοὴ καὶ τοὺς ὀδόντες.
Κυριεύει δὲ καὶ γραμμάτων τοῦ α′ καὶ τοῦ ν′.